Rowery, skutery i hulajnogi elektryczne

Coraz częściej na drogach spotykamy pojazdy, które nie spełniają wymogów dla rowerów elektrycznych. Hulajnoga z siedziskiem również podlega pod inne przepisy. Nielegalna jazda niesie za sobą nie tylko konsekwencje prawne, ale także zagrożenie dla bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu - mówi naczelnik Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Powiatowej Policji w Siemiatyczach, podkom. Mirosław Stefaniuk.

31 sierpnia policjanci siemiatyckiej drogówki, podczas rutynowej kontroli na jednej z ulic w Siemiatyczach, zatrzymali rower elektryczny, którym poruszał się 50-letni mieszkaniec powiatu. Jak wykazała kontrola, pojazd wyposażony był w silnik o mocy 2.000 W.

- Zgodnie z obowiązującymi przepisami, rower elektryczny może być wyposażony jedynie w silnik o maksymalnej mocy 250 W, który wspomaga pedałowanie do prędkości 25 km/h. Z kolei o technicznych parametrach rowerów elektrycznych szczegółowo traktuje norma europejska EN 15194:2018. Warto o niej wspomnieć, choćby z powodu możliwych przyszłych dostosowań prawodawstwa krajowego do europejskiego, a także dalszych rozważań o tym, jakimi pojazdami tak naprawdę się poruszamy. Pedelec (skrót od pedal electric cycle) rower o mocy do 250 W, z Vmax do 25 km/h - traktowany jako zwykły rower i nie jest zaliczany do klasyfikacji rowerów elektrycznych; kategoria L1e-A - rower elektryczny z mocnym napędem - to pedelec o mocy do 1 kW, z Vmax do 25 km/h i/lub e-bike o mocy do 4 kW, z Vmax do 25 km/h; kategoria L1e-B - motorower elektryczny - to pedelec o mocy do 1 kW, z Vmax do 45 km/h i/lub e-bike o mocy do 4 kW, z Vmax do 45 km/h. Pojazdy o większej mocy traktowane są jako motorowery. Oznacza to, że wymagają one rejestracji, ubezpieczenia OC oraz posiadania odpowiednich uprawnień do kierowania. W związku z tym, wspomniany kierujący został ukarany mandatem, a informacja o zdarzeniu trafiła do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego - mówi naczelnik Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Powiatowej Policji w Siemiatyczach, podkom. Mirosław Stefaniuk. - Apelujemy do mieszkańców - coraz częściej na drogach spotykamy pojazdy, które nie spełniają wymogów dla rowerów elektrycznych. Funkcjonariusze ruchu drogowego będą szczególnie uważnie przyglądać się tego typu przypadkom. Pamiętajmy, że nielegalna jazda niesie za sobą nie tylko konsekwencje prawne, ale także zagrożenie dla bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu.

2 września w Siemiatyczach na ul. Ogrodowej policjanci zauważyli 12-latka poruszającego się hulajnogą, z siedziskiem. Jak się okazuje - taki pojazd też podlega pod inne przepisy.

- Wspomniany pojazd nie był samoróbką, takie pojazdy możemy obecnie zakupić w sklepach oraz sieciach handlowych. Przepisy określają - w punkcie 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 168/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów dwu- lub trzykołowych oraz czterokołowców jest następujący zapis: "Rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez wewnętrznych granic, na którym należy zapewnić swobodny przepływ towarów, osób, usług i kapitału. W tym celu, w drodze dyrektywy 2002/24/ WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie homologacji typu dwu- lub trzykołowych pojazdów mechanicznych ustanowiono kompleksowy system homologacji typu WE dla takich pojazdów. Zasady te powinny nadal mieć zastosowanie do niniejszego rozporządzenia oraz aktów delegowanych i wykonawczych przyjętych na mocy niniejszego rozporządzenia.

Jak wspomniałem wcześniej, pojazdy elektryczne z siedziskiem możemy zakupić w sklepach na terenie naszego kraju. Przed zakupem jednak warto zorientować się, czy taki pojazd ma homologację. Ostatnio, czytając o tych pojazdach, zauważyłem ogłoszenie sprzedaży takich pojazdów w jednej z sieci handlowych. Sprzedawca w opisie produktu umieścił następującą informację: "Skuter elektryczny Manta Flinston 500W bateria 13,5 Ah. Pojazd gotowy do rejestracji - pojazd z homologacją Produkt MANTA FLINSTON 14" EEC posiada homologacje europejska (certyfikat EEC dołączony do zestawu). Po zarejestrowaniu może być użytkowany na drogach publicznych zgodnie z obowiązującymi przepisami ruchu drogowego. Produkt posiada podświetlane miejsce na tablicę rejestracyjną z tyłu pojazdu". Warto zwracać uwagę na takie informacje,

- A wózek inwalidzki elektryczny? Nie powinny jeździć ścieżką? Muszą mieć ubezpieczenie OC?

- W rozumieniu art. 2 pkt 18 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim jest pieszym. Dlatego też, zgodnie z dyspozycją art. 11 ust. 1 i 2 cytowanej ustawy, w przypadku poruszania się wózkiem inwalidzkim osoba taka zobowiązana jest korzystać z chodnika lub drogi dla pieszych, a w razie ich braku - z pobocza. Jeżeli nie ma pobocza lub czasowo nie można z niego korzystać, może korzystać z jezdni, pod warunkiem zajmowania miejsca jak najbliżej jej krawędzi i ustępowania miejsca nadjeżdżającemu pojazdowi. W przypadku korzystania z pobocza lub jezdni, obowiązana jest poruszać się lewą stroną drogi. Ponadto zgodnie z nowelizacją ustawy i art. 11 ust. 4a - pieszy (a więc również osoba na wózku inwalidzkim) poruszający się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym jest obowiązany używać elementów odblaskowych w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu, chyba że porusza się po drodze przeznaczonej wyłącznie dla pieszych lub po chodniku.

Należy również stwierdzić, że cytowana ustawa w art. 2 pkt. 48 określa co oznacza pojęcie wózek inwalidzki - pojazd konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się osoby niepełnosprawnej, napędzany siłą mięśni lub za pomocą silnika, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do prędkości pieszego.

W rozdziale 2 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w art. 23 mamy odpowiedź jakie pojazdy mechaniczne podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu: posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu; przepisy dotyczące obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych stosuje się także do posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, przed jego rejestracją, jak również do posiadacza lub kierującego pojazdem zarejestrowanym za granicą, niedopuszczonym do ruchu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz do posiadacza lub kierującego pojazdem historycznym, od chwili wprowadzenia tych pojazdów do ruchu.

- A jak jest z hulajnogą elektryczną?

- Prawo mówi, że hulajnoga elektryczna to pojazd napędzany elektrycznie, dwuosiowy, z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe.

- U nas na szczęście nie było śmiertelnych zdarzeń z tymi pojazdami, ale stały się popularnym środkiem transportu. Jakie przepisy regulują kierowanie tymi pojazdami?

- W ubiegłym roku na terenie naszego powiatu doszło jednak do bardzo poważnego wypadku z udziałem osoby poruszającej się właśnie tak zwaną hulajnogą z siedziskiem. Osoba jadąca tym pojazdem na drodze żwirowej straciła panowanie nad pojazdem, w wyniku czego wywróciła się na jezdnię doznając urazu głowy.

Zgodnie z obowiązującym prawem maksymalna prędkość hulajnogi elektrycznej to 20 km/h.

- Powinny mieć ograniczniki prędkości?

- Koniecznie! I inne elementy bezpieczeństwa - światło, odblaski i musi być sprawna technicznie. Hulajnogą elektryczną można poruszać się jezdnią wyłącznie wtedy, gdy nie ma wyznaczonego pasa ruchu dla rowerów ani drogi dla rowerów, a dopuszczalna prędkość na danym odcinku drogi nie przekracza 30 km/h. W przypadku, gdy nie ma pasa dla rowerów lub drogi dla rowerów, a dopuszczalna prędkość na jezdni przekracza 30 km/h, można poruszać się hulajnogą elektryczną po chodniku, jednak należy zachować szczególną ostrożność i poruszać się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego. Poza tym hulajnogą elektryczną mogą kierować osoby, które ukończyły 10 lat i posiadają kartę rowerową lub prawo jazdy kat. AM, A1, B1 lub T. Dzieci poniżej 10 roku życia mogą poruszać się hulajnogą elektryczną wyłącznie w strefie zamieszkania i pod opieką osoby dorosłej. Niestosowanie się do tych zasad może skutkować mandatem.

- Jakie są mandaty za wykroczenia na hulajnogach, czy tych innych wynalazkach?

- W tym przypadku taryfikator traktuje osoby poruszające się na hulajnodze elektrycznej mniej restrykcyjnie niż kierowców pojazdów mechanicznych. Widać to m.in. w przypadku mandatów za naruszenie pierwszeństwa pieszych. Zmotoryzowani dostają za te wykroczenia 1.500 zł, a przy recydywie nawet 3.000 zł. Użytkownicy hulajnóg zapłacą maksymalnie 500 zł. Podczas jazdy po chodniku, drodze dla pieszych lub drodze dla pieszych i rowerów należy poruszać się z prędkością zbliżoną do pieszych i ustępować im pierwszeństwa. Za ignorowanie tych zasad grozi mandat w wysokości 300 zł. Za ogólne naruszenie przepisów dotyczących korzystania z chodnika lub drogi dla pieszych przewidziano karę w wysokości 200 zł. Jazda hulajnogą i ciągnięcie innej osoby może kosztować 300 zł. Tyle samo wynosi kara za przewożenie innej osoby - to jedno z poważniejszych wykroczeń, znacząco zwiększające ryzyko wypadku. Mandat w wysokości 200 zł grozi za utrudnianie ruchu innym uczestnikom, gdy użytkownik hulajnogi porusza się obok innego roweru lub motoroweru po jezdni. W takiej sytuacji należy jechać jeden za drugim. Samo naruszenie zakazu jazdy obok innego uczestnika ruchu skutkuje mandatem w wysokości 50 zł. Kierujący hulajnogą, który nie korzysta z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, mimo że zostały one wyznaczone, zapłaci 100 zł. Taka sama kara dotyczy osoby, która zaczepi się o inny pojazd. Przepisy jednoznacznie zakazują tego ze względów bezpieczeństwa. Za jazdę bez trzymania co najmniej jednej ręki na kierownicy grozi 50 zł. Co ważne - jeśli taryfikator nie przewiduje konkretnej kary za dane wykroczenie, policjant może nałożyć grzywnę w wysokości do 5.000 zł. A mandaty za wykroczenia na hulajnodze elektrycznej można dostać od policjanta lub strażnika miejskiego.

- Można dostać mandat za parkowanie hulajnogi?

- Oczywiście. Przepisy nakazują użytkownikom hulajnóg elektrycznych parkowanie na chodniku wyłącznie w miejscach do tego przeznaczonych, wyznaczonych przez zarządcę drogi. Jeśli takiego parkingu brakuje, można zostawić hulajnogę na chodniku, ale tylko przy spełnieniu określonych warunków. Pojazd należy ustawić równolegle do krawędzi chodnika i jak najbliżej jego zewnętrznej strony, oddalonej od jezdni. Trzeba też zapewnić pieszym przynajmniej 1,5 metra wolnej przestrzeni. Za niewłaściwe parkowanie hulajnogi grozi 100 zł mandatu - tyle samo, co w przypadku nieprawidłowo zaparkowanego samochodu.

- Jazda po alkoholu?

- Osoba poruszająca się hulajnogą elektryczną w stanie po spożyciu alkoholu (0,2-0,5 promila) zapłaci mandat w wysokości 1.000 zł. Przy stężeniu powyżej 0,5 promila mandat wynosi już 2.500 zł. Dodatkowo sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów innych niż mechaniczne (np. hulajnóg elektrycznych) na okres od 6 miesięcy do 3 lat. Jeśli mimo zakazu ktoś ponownie wsiądzie na hulajnogę, grozi mu kara do 3 lat więzienia - bez względu na to, czy w chwili zatrzymania będzie trzeźwy, czy pijany.

- Jak z kaskami - na rower czy hulajnogę?

- Nie są obowiązkowe, ale wskazane jak najbardziej.

- No i quady, swego czasu modny prezent komunijny. Kto i gdzie może poruszać się tym pojazdem?

- Obecnie w polskim ustawodawstwie nie ma takiego pojęcia jak quad. W rozumieniu art. 2 pkt 42b i 42c ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym jest określenie czterokołowca: czterokołowiec - pojazd samochodowy przeznaczony do przewozu osób lub ładunków, z wyłączeniem samochodu osobowego, ciężarowego i motocykla, którego masa własna nie przekracza: a) w przypadku przewozu rzeczy 550 kg, b) w przypadku przewozu osób 400 kg; czterokołowiec lekki - czterokołowiec, którego masa własna nie przekracza 350 kg i konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h;

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2005 r. w sprawie homologacji typu pojazdów samochodowych mających dwa lub trzy koła, niektórych pojazdów samochodowych mających cztery koła oraz motorowerów, pojazdy te powinny spełniać wymagania techniczne stosowane do motocykli trójkołowych kategorii L5e, chyba że przepisy dotyczące homologacji stanowią inaczej. Motocykl trójkołowy, to jest pojazdy posiadające trzy koła umieszczone symetrycznie (kategoria L5e), wyposażone w silnik o pojemności skokowej większej niż 50 cm sześc., w przypadku silnika ze spalaniem wewnętrznym, lub o maksymalnej prędkości konstrukcyjnej większej niż 45 km/h. Poruszając się takim pojazdem należy spełniać wymagania techniczne oraz posiadać wyposażenie określone dla motocykli tj. np.: należy używać hełmów ochronnych. Quady poruszające się po drogach publicznych muszą być zarejestrowane, posiadać tablice rejestracyjne, mieć aktualne ubezpieczenie OC pojazdu, a ponadto kierujący powinien posiadać uprawnienia do kierowania.

ak, fot. KPP Siemiatycze