Podlaska Nagroda Naukowa

6 października w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bielsku Podlaskim odbyło się uroczyste wręczenie Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2024 rok.

Celem Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej jest pro-mocja języka i kultury ukraińskiej Podlasia poprzez uhonorowanie i nagrodzenie osób, które odgrywają ważną rolę w funkcjonowaniu, zachowywaniu, badaniu i rozwoju kultury i języka ukraińskiego Podlasia. Nagroda została ustanowiona w 2022 r. przez Podlaski Instytut Naukowy oraz Związek Ukraińców Podlasia. Została już przyznana dwukrotnie – w latach 2022 i 2023, łącznie nagrodzono nią 8 osób.

Laureatami Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2024 rok zostali Elżbieta Tomczuk (w kategorii "Twórczość artystyczna") i dr Mikołaj Chrol (w kategorii "Działalność samorządowa").

Elżbieta Tomczuk to założycielka i wieloletni kierownik ukraińskich zespołów artystycznych na Podlasiu, nauczycielka języka ukraińskiego i muzyki, animatorka ukraińskiego życia kulturalnego w regionie. Jest założycielką i kierownikiem artystycznym Ukraińskiego Zespołu Pieśni i Tańca "Ranok", który stał się wizytówką kulturalną środowiska ukraińskiego Podlasia oraz miasta Bielsk Podlaski i jest laureatem wielu nagród i festiwali w Polsce i za granicą. Elżbieta Tomczuk prowadzi również od 1995 r. ukraiński zes-pół folklorystyczny "Rodyna" w Dubiażynie, a także ukraiński zespół dziecięcy "Soneczko", działający w Przedszkolu nr 9 "Leśna Polana" w Bielsku Podlaskim. Jest autorem lub redaktorem kilku publikacji. Jest też autorką artykułów dotyczących folkloru i kultury muzycznej Podlasia. Prowadziła również badania etnograficzne na Północnym Podlasiu. Przygotowała kilka płyt nagranych przez kierowane przez nią zespoły. Była kierownikiem artystycznym i organizatorem wielu festiwali kultury ukraińskiej i konkursów pieśni na Podlasiu.

Jest jedną z kluczowych postaci ukraińskiego życia kulturalnego na Północnym Podlasiu. Posiada znakomity warsztat muzyczny, głęboką znajomość tradycji folklorystycznych i muzycznych Podlasia na tle ogólnoukraińskim. Od prawie trzydziestu lat kieruje ukraińskimi amatorskimi zespołami artystycznymi na Podlasiu i animuje ukraińskie życie kulturalne regionu. Wychowała wiele pokoleń dzieci i młodzieży w miłości do ojczystej kultury, języka, pieśni. Całe swoje życie zawodowe i społeczne poświęciła działaniom służącym zachowaniu, badaniu i rozwojowi kultury ukraińskiej Podlasia.

Dr Mikołaj Chrol, lekarz weterynarii, działacz samorządowy, jeden z liderów życia ukraińskiego na Północnym Podlasiu. Osoba ciesząca się wielkim autorytetem wśród mieszkańców Bielska Podlaskiego i powiatu bielskiego. W działalność samorządu lokalnego zaangażował się na początku lat 90. XX wieku, gdy odradzał się on w Polsce. W pierwszych demokratycznych wyborach samorządowych w 1990 r. został radnym Rady Miasta Bielsk Podlaski z listy Rusko-Ukraińskiego Komitetu Wyborczego Miasta Bielsk Podlaski. Następnie był wybrany radnym także w latach 1998 i 2002. Jako przedstawiciel ukraińskiego środowiska Bielska Podlaskiego w latach 1998-2002 był wiceprzewodniczącym Rady Miasta Bielsk Podlaski. Stał się jednym z liderów społeczności ukraińskiej Podlasia. W latach 2000-2005 był wiceprzewodniczącym Związku Ukraińców Podlasia, największej organizacji ukraińskiej w regionie.

Mikołaj Chrol to jedna z najbardziej znanych i poważanych postaci ukraińskiego środowiska Podlasia. Przedstawiciel pokolenia Ukraińców z Południowego Podlasia, które przeżyło traumatyczne doświadczenia deportacji w czasie akcji "Wisła", jednak zachowało ukraińską tożsamość i przywiązanie do kościoła prawosławnego. Odegrał ważną rolę w rozwoju opieki weterynaryjnej na Ziemi Bielskiej w okresie transformacji społeczno-gospodarczej. Stał się jednym z przywódców po-litycznych środowiska ukraińskiego Północnego Podlasia w samorządzie lokalnym pod koniec XX i na początku XXI wieku. Odegrał ważną rolę w rozwoju życia ukraińskiego na Podlasiu na przełomie tysiącleci.

Nagroda przyznawana jest przez Kapitułę, w skład której weszły osoby zaangażowane w działalność na rzecz zachowania i rozwoju języka i kultury ukraińskiej Podlasia, wskazane przez zarządy podmiotów ustanawiających Nagrodę, czyli Podlaskiego Instytutu Naukowego oraz Związku Ukraińców Podlasia.

(ak), fot. PIN